AID (Active Inclusive Design)

Door producten en diensten inclusief te ontwerpen kunnen ontwerpers een belangrijke bijdrage leveren aan een inclusievere samenleving, waarin iedereen op eigen wijze kan participeren.

In AID gaan negen mkb-ontwerpbureaus Afdeling Buitengewone Zaken (A/BZ), theRevolution, Design Innovation Group, Greenberry, Ideate, Keen Public, Muzus, Netrex Internet Solutions (Leer Zelf Online) en Vrienden van verandering) die rijke maar uiteenlopende ervaring hebben met inclusief ontwerpen op zoek naar antwoorden op de vraag hoe hun vermogen voor inclusief ontwerpen kan worden versterkt. Ze doen dit middels actie-onderzoek in hun eigen beroepspraktijk en door hun ervaringen te delen met onderzoekers, docenten en co-ontwerpers in een ‘learning community’.

Het project AID wil een bijdrage leveren aan een inclusievere maatschappij. Dit willen we doen door het vermogen van ontwerpers te versterken om inclusieve producten en diensten te ontwerpen. De kennis die hierbij wordt ontwikkeld, kan toegepast worden bij het ontwikkelen van zowel digitale als niet-digitale producten en diensten. De hoofdvraag is daarom:

Hoe kan het vermogen tot inclusief ontwerpen van (toekomstige) ontwerpers in hun praktijk worden versterkt?

De hoofdvraag is opgesplitst in vier deelvragen. Uit de vraagarticulatie en state-of-the-art is gebleken dat ontwerpers bruikbare handvatten missen voor het versterken van hun kennis, vaardigheden en houding over inclusief ontwerpen op een viertal onderwerpen: een inclusieve houding bij ontwerpers en het ontwerpteam, een inclusieve aanpak tijdens de projectuitvoering, onderkenning van het belang van inclusie bij opdrachtgevers en leren en onderwijs over inclusief ontwerpen.

Hoe kan bij ontwerpers, binnen het ontwerpbureau en in het ontwerpteam een inclusieve houding worden versterkt?
Hoe kunnen ontwerpers de samenwerking met mensen met ervaringskennis beter vormgeven en hoe kunnen ze daarbij beter gebruik maken van hulpmiddelen zoals tools, methoden, richtlijnen en casebeschrijvingen?
Hoe kunnen ontwerpers bij hun opdrachtgevers en andere stakeholders het belang van inclusief ontwerpen beter overbrengen?
Hoe kan de kennisuitwisseling over inclusief ontwerpen binnen de praktijkcontext ontwerpers, opdrachtgevers, mensen met ervaringskennis) en binnen het onderwijs van toekomstige ontwerpers versterkt worden?

"De stap van diversiteit naar inclusie, naar gelijkheid, naar een soort social justice: de vraag voor ons is: waar willen we als ontwerpers nou aan werken? Willen we een ladder bieden of de boom recht laten groeien om iedereen bij de appels te laten kunnen? "
Muzus

Resultaten van AID zijn: tools, processen en handvatten voor inclusief ontwerpen. Deze worden beschikbaar gesteld aan de ontwerp- én de onderwijspraktijk. We kijken erg uit naar de samenwerking en zullen de buitenwereld regelmatig op de hoogte houden via een website, presentaties en vak- en wetenschappelijke publicaties. De Beroepsorganisatie Nederlandse Ontwerpers (BNO) zal hierbij als doorgeefluik naar de ontwerpwereld fungeren.

01 oktober 2023 - 30 september 2025

AID is gestart met een kick-off op 29 november. Het was dynamische middag gevuld met presentaties, pitches en poëtische wrap-ups die werden afgewisseld met de CABRIO training voor (gezamenlijk) inclusief ontwerpen. De middag stond in het teken van kennismaken met elkaar, het project, droomprojecten uitwerken en de acties voor het actieonderzoek met elkaar bespreken. In de komende jaren ontwikkelt zich leergemeenschap waarbinnen we actieonderzoek doen met mensen uit de ontwerppraktijk en/of het onderwijs, co-ontwerpers en onderzoekers. Bijzondere dank aan Annica Brummel en Mark Koning (Disability Studies) voor de CABRIO training.

"Er is al heel veel. De grootste uitdaging is om wat er al is adequaat in te zetten en niet opnieuw het wiel uit te vinden. Het is belangrijk om dit goed in te bedden in het onderwijs, zodat het ook toekomstbestendig is."
Afdeling Buitengewone Zaken (A/BZ)

AID is een participatief actie-onderzoek, een vorm van praktijkgericht onderzoek. Het draagt bij aan kennis die relevant is voor of toepasbaar is in de praktijk, doordat het ingaat op vraagstukken uit de praktijk. AID is zowel gericht op verandering van de ontwerppraktijk en -opleidingen als op het ontwikkelen van kennis omtrent die verandering.

De acties komen voort uit de vraagarticulatie binnen de Ontwerppraktijk (de betrokken ontwerpbureaus), de Onderzoekspraktijk (HU, HAN, TUDelft) en betrokken partners met ervaringskennis. Samen met alle betrokken partners vormen we een Learning Community. In de Learning Community vindt uitwisseling plaats tussen onderzoekers, ontwerpers, co-ontwerpers met ervaringskennis en docenten over inclusief ontwerpen in het algemeen en de processen en bevindingen die ontstaan tijdens het uitvoeren van de acties binnen AID-onderzoek in het bijzonder.

De learning community komt eens in de zes tot acht weken gedurende vier uur bijeen in onderzoeksbijeenkomsten (tien keer gedurende twee jaar). Tijdens de bijeenkomsten staan steeds vier zaken op de agenda: Samen werken en leren, kritische reflectie op lopende acties in de ontwerp- en onderwijspraktijk, Bevorderen van doorwerking en kennisdisseminatie en Borging en bestendiging van de learning community voor de lange termijn.